Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
1. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật:
a. Tài nguyên rừng
- Rừng của nước ta đang được phục hồi. Năm 1983 tổng diện tích rừng là 7,2 triệu ha, năm 2006 tăng lên thành 12,1 triệu ha. Tuy nhiên, tổng diện tích rừng và tỉ lệ che phủ rừng năm 2006 vẫn thấp hơn năm 1943.
- Chất lượng rừng vẫn còn bị suy thoái: diện tích rừng giàu còn rất ít, hiện nay chủ yếu là rừng non, rừng nghèo và rừng chưa thể khai thác.
* Nguyên nhân:
- Trước năm 1983: rừng suy giảm cả diện tích và chất lượng do chiến tranh, khai thác quá mức, đốt nương làm rẫy, cháy rừng ...
- Từ 1983 đến nay: diện tích rừng tăng do Nhà nước tăng cường các biện pháp bảo vệ rừng, trồng rừng, triển khai Luật bảo vệ rừng ...
* Ý nghĩa của việc bảo vệ tài nguyên rừng:
- Về kinh tế. cung cấp gỗ, làm dược phẩm, phát triển du lịch sinh thái
- Về môi trường: Chống xói mòn đất; tăng lượng nước ngầm, hạn chế lũ lụt; điều hòa khí quyển...
* Biện pháp bảo vệ rừng: SGK.
b. Đa dạng sinh học:
- Sinh vật nước ta có tính đa dạng cao nhưng đang bị suy giảm.
- Nguyên nhân:
+ Khai thác quá mức làm thu hẹp diện tích rừng tự nhiên và làm nghèo tính đa dạng của sinh vật
+ Ô nhiễm môi trường đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước làm nguồn thủy sản nước ta bị giảm sút rõ rệt.
- Biện pháp bảo vệ:
+ Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên
+ Ban hành Sách đỏ.
+ Quy định cụ thể về việc khai thác gỗ, động vật, thủy hải sản.
2. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất
* Hiện trạng sử dụng đất:
- Cơ cấu sử dụng đất của nước ta chưa hợp lí: Năm 2005, đất nông nghiệp khoảng 9,4 triệu ha (28% tổng diện tích đất tự nhiên); đất lâm nghiệp: 12,7 triệu ha, đất chưa sử dụng 5,35 triệu ha. Bình quân đất nông nghiệp tính theo đầu người là 0,1ha, khả năng mở rộng diện tích đất nông nghiệp không nhiều.
- Tài nguyên đất cũng đang bị suy thoái:
+ Ở miền núi: xói mòn, rửa trôi, đá ong hóa...
+ Ở đồng bằng: bạc màu, glay, nhiễm phèn, nhiễm mặn, nhiễm độc...
* Biện pháp: SGK
- Vùng đồi núi:
- Vùng đồng bằng:
3. Sử dụng và bảo vệ các tài nguyên khác: (Phụ lục)
Tài nguyên |
Tình hình sử dụng |
Các biện pháp bảo vệ |
Nước |
- Tình trạng thưà nước gây lũ lụt vào mùa mưa và thiếu nước gây hạn hán vào mùa khô. - Mức độ ô nhiễm môi trường nước ngày càng tăng. |
Sử dụng hiệu quả và tiết kiệm, đảm bảo cân bằng nguồn nước |
Khoáng sản |
Nước ta có nhiều mỏ KS nhưng phần nhiều là mỏ nhỏ, phân tán nên khó quản lí |
Quản lí chặt chẽ việc khai thác, tránh lãng phí |
Du lịch |
Ô nhiễm môi trường xảy ra ở nhiều điểm du lịch làm cảnh quan du lịch dị suy thoái |
Bảo tồn, tôn tạo các giá trị tài nguyên |